Kilka gorzkich słów... 4 grzechy biblioteczne

Z pewnością w ciągu swojego życia spotkaliście niejednego z nich - bibliotecznych dywersantów, książkowych gwałcicieli, najgorszy koszmar bibliomanów i stałych bywalców bibliotek. Ci nikczemnicy, ludzkie węże i najzwyczajniejsze w świecie gnidy, które kradną książki z bibliotek, bezrefleksyjnie przetrzymują nowości, niszczą książki... Nawet teraz, gdy o nich myślę, krew szybciej krąży mi w żyłach, a pięści bezwiednie zaciskają się w geście bezsilnej wściekłości.
W tym felietonie mam zamiar przedstawić najczęstsze grzechy tak zwanych "czytelników". Rzeczy, których byłem świadkiem i o których słyszałem zjeżyłyby włosy na głowie nie tylko wieloletnich bibliotekarzy, ale i aktywnych bywalców wciąż licznych w naszym kraju świątyni muzy Kaliope. Niektóre z tych incydentów nieomal dorównują podpaleniu Biblioteki Aleksandryjskiej, choć możliwe, że w tym momencie przemawia przeze mnie czytacz-fundamentalista. Z rozrzewnieniem wspominam czasy, kiedy biblioteki dostępne były nielicznym, godnym ludziom, a za kradzież czy zniszczenie książki groziła nawet kara śmierci. Może jeden tępy kloc z drugim by się dwa razy zastanowił, zanim znowu zasiądzie do lektury ze szklanką soku i na wpół rozpuszczoną tabliczką czekolady... Brr! Aż mnie ciarki przeszły. Ale mówić o tym trzeba. A bibliotekarzom mówię - nie odpuszczajcie!

1. Cisza ma być!
Do biblioteki uczęszczam kilka razy w tygodniu - przeważnie na początku i na końcu tygodnia, w godzinach popołudniowych, kiedy w tym przybytku literatury jest akurat największy tłok. Ludzie! Biblioteka od wieków była ostoją ciszy i spokoju, uroczyste milczenie niczym w świątynni zawsze było genius loci najmarniejszej nawet biblioteki. A tu co? Wchodzę i jedna osoba głośno nadaje przez komórkę, jakiś koleś puszcza na cały regulator uszojebne techno, które wydobywa się z wiszących mu na szyi niczym chomąto słuchawek. Dwie psiapsiółki szczebioczą, za nic mając sobie należny instytucji bibliotecznej szacunek... Zgroza. A jak, ogarnięty świętym oburzeniem, wygarnę wszystkim, że takie zachowanie zakrawa na świętokractwo, to tylko patrzą się na człowieka jak na wariata... Straszne. A najgorsze, że nawet personel biblioteczny czasem kala ciszę budynku, niepotrzebnie unosząc głos, czy - uwaga - włączając radio (!).

2. Nie przetrzymuj książek!
Klasyczna sytuacja - jesteś w trakcie czytania kilkutomowego cyklu fantasy - na przykład "Mrocznej Wieży" albo "Malazańskiej Księgi Poległych". Wciągnięty w wir wydarzeń wypożyczasz kolejne tomy sagi, z zapartym tchem śledzisz losy bohaterów... W końcu idziesz do biblioteki z zamiarem zwrotu przeczytanych już pozycji i wypożyczeniem kolejnych tomów. Oczyma wyobraźni już widzisz, jak siedzisz w fotelu zatapiając się w lekturze, szukając odpowiedzi na odwieczne pytanie "Co będzie dalej?". I okazuje się, że jakiś niewydarzony głąb, jakiś baran kudłaty, jakaś leniwa gnida przetrzymuje kolejny tom już kilka dobrych lat, ignoruje listowne ponaglenia i szanse, że w najbliższym zwróci interesującą nas książkę są praktycznie zerowe. Oczywiście prośby o podanie adresu osoby przetrzymującej książkę spływają po zasłaniających się ochroną danych osobowych bibliotekarzach jak woda po kaczce. Zbrodniarz jest nie do ruszenia.
Co ciekawe, ten typ ludzi - w odróżnieniu od złodziei bibliotecznych, o których napiszę poniżej - zawsze w końcu oddadzą książkę. Czy to za trzy lata, czy to za sześć - często korzystając z amnestii z okazji Światowego Tygodnia Książki, kiedy to można oddać długo przetrzymywaną książkę bez konieczności zapłaty kary za zwłokę.

3. Nie kradnij!
Tacy są najgorsi. Śmiecie widzące w bibliotece jeden ze sklepów sieci torrent, tyle że taki niewirtualny. Wynoszą książki w plecakach, pod bluzą albo na chama w gołych rękach! A najgorsze są małe dziewczynki z poczuciem moralności rumuńskiego kieszonkowca, które wynoszą w torebkach kolejne egzemplarze "Harry'ego Pottera" i "Zmierzchu". I już nie wiem, czy bardziej bulwersować się tym zbrodniczym procederem, czy fatalnym gustem literackim współczesnej młodzieży.
Nie ma co sie oszukiwać - w każdym ze stałych bywalców bibliotek budzi się czasem hiena o lepkich łapach. Ach, mieć na własność to wypasione wydanie "Diuny" Herberta, albo dzieło sztuki edytorskiej o nazwie "Ostatni Bohater" pióra Pratchetta! Z tym, że dzielą się oni na zacnych ludzi potrafiących oprzeć się ogromnej nieraz pokusie i ludzkie węże, którym się to nie udało. Ja sam, choćbym nawet trafił na jakieś superwypasione wydanie kolekcjonerskie "Gry Endera" z autografem autora, to nawet przez myśl nie przemknęłoby mi zawłaszczenie tego artefaktu. Chociaż, z drugiej strony... Jakbym ja tego nie zrobił, to książkę zakosiłby ktoś inny, a szkoda by było... No właśnie, widzicie o co mi chodziło, gdy mówiłem o tkwiącym w każdym z nas złodzieju.

4. Nie niszcz!
Czasem, gdy biorę do ręki sczytaną książkę, zadaję sobie pytanie - co poprzedni czytelnik robił z tym egzemplarzem, że wygląda on niczym ofiara stada wściekłych kotów wrzuconych do kadzi z kwasem. Poszarpane kartki, wygięty w pałąk grzbiet książki, pozaginane rogi, poplamione rozmaitymi substancjami stronice. Raz znalazłem we wnętrzu książki (to był kingowy zbiór opowiadań "Wszystko jest względne" jakby kogoś to interesowało) ukryte między stronami opakowanie po prezerwatywie (!) użyte w charakterze zakładki. Zero szacunku dla słowa pisanego. Najgorsze są jednak poczerniałe rogi kartek, które służą tym bezwzględnym oprawcom do czyszczenia paznokci...

Drogi czytelniku, jeżeli kiedykolwiek dopuściłeś się jednego z powyższych grzechów, natychmiast kup jakąś książkę i wręcz ją pobliskiej bibliotece jako rekompensatę. W innym przypadku bądź pewien, że znajdę cię na końcu świata i siłą wyduszę zadośćuczynienie. Śmiejesz się? Masz mnie za nawiedzonego wariata? Świra? Mogę być świrem, ale nie znaczy to, że nie jestem niebezpieczny. Takich jak ja jest wielu i możesz być pewien, że kiedyś powstanie library fight club i weźmie on na cel wszystkich nikczemników nieoddających książkom należnego im szacunku...